Werkwijze

Elke seksuologisch hulpverlener heeft eigen procedures en methodieken, maar in grote lijnen ziet een behandeling bij een seksuologisch hulpverlener er als volgt uit.

Therapie bij seksuele problemen verloopt grotendeels op dezelfde manier als het bespreken van andere problemen.  Via gesprekken tracht men de oorzaak van een probleem te achterhalen en er de beste aanpak voor te vinden. Gesprekken kunnen individueel, maar ook met beide partners samen. 

Vaak wordt de gesprekstherapie gecombineerd met opdrachten die uitgevoerd moeten worden, alleen of samen met je partner. In een volgend gesprek bespreekt men dan deze thuisopdrachten. Hoeveel gesprekken er nodig zijn is afhankelijk van de ernst van het probleem. Bij sommige problemen, bijvoorbeeld pijn bij het vrijen, kan een geneeskundig onderzoek nodig zijn. De seksuologisch hulpverlener zal dan doorverwijzen naar een arts, een gynaecoloog of androloog.

Intake

Bij het eerste contact wordt meestal vertrokken van  één of twee intakegesprekken waar samen met de cliënt wordt gekeken welke klacht(en) er zijn en welke mogelijke oorzaken hiervoor kunnen zijn.  In de intake worden er vragen gesteld over de seksuele of relationele klacht, uw persoonlijke situatie, uw huidige relatie en eerdere relaties. Wat zijn de specifieke problemen en welke hulp is er nodig?

Thema's die ook aan bod kunnen komen zijn uw seksuele ontwikkeling  en  welke “opvoedingsboodschappen omtrent seksualiteit”  u heeft gekregen van uw ouders, school of omgeving. Daarnaast kunnen er ook vragen gesteld worden over het lichaamsbeeld en zelfbeeld, uw gezins- en werksituatie en hoe u die beleeft. 

Het kan gaan over eerdere positieve en negatieve seksuele ervaringen of positieve en negatieve ervaringen in het algemeen die u heeft ervaren en mogelijk ook hoe het gesteld met uw lichamelijke gezondheid/psychisch welbevinden.  Misschien vindt u het vragen naar deze informatie overbodig, maar het is nuttige achtergrondsinformatie voor de hulpverlener om het probleem exact in kaart te kunnen brengen.  

Denk er aan dat de seksuologische hulpverlener gebonden is aan een beroepsgeheim en dat hij/zij deze gegevens zonder uw toestemming nooit in de openbaarheid mag brengen. Doet hij/zij dit toch, is betrokkene wettelijk strafbaar en  kan daar voor veroordeeld worden. 

Nadat de gegevens uit de intake verzameld zijn wordt  er  een behandelplan opgemaakt. Hierin staan de diagnose en de behandeldoelen omschreven. En wordt dan in overleg met de cliënt besloten welke vorm van therapie het beste resultaat zal opleveren en hoe de therapeut denkt te werk te gaan.

Betrekken van de cliëntomgeving

In de meeste gevallen wordt bij de intake (of in de eerste fase van de behandeling) ook een gesprek gevoerd met de partner voorzover die er is en die bereid is om mee in de behandeling te stappen. 

Bij gezinsproblemen worden uiteraard ook de andere betrokkenen, zoals kinderen of inwonende familie betrokken. Maar dit gebeurt altijd in overleg met de hulpvrager en in zoverre de cliëntomgeving wil meewerken en de hulpvrager daarmee instemt.  Dit hoeft uiteraard niet in alle sessies te gebeuren maar als het gaat om relationele problemen is het meestal van belang dat de partner betrokken wordt. 

Immers seksualiteit wordt vaak samen met de partner beleefd. In de behandeling zal worden stilgestaan bij de dynamiek tussen de partners en wordt bekeken wat voor hen individueel belangrijke apecten zijn binnen de relatie. Zowel op het relationele vlak als op het  gebied van intimiteit en seksualiteit wordt er gekeken wat er fout loopt en in hoeverre de relatie ondersteunend kan werken om de problemen op te lossen. 

Het (her)ontdekken en ontwikkelen van partnerschap kan een belangrijk onderdeel van de hulpverlening zijn als er sprake is van relationeel gefundeerde seksuele problemen.

De behandeling kan bestaan uit:
- Het geven van informatie en advies;
- Individuele en/of partnerrelatiegesprekken;
- Huiswerkopdrachten voor uzelf of samen met uw partner;
- Indien nodig een lichamelijk onderzoek : dit zal/mag nooit gebeuren door een seksuologisch hulpverlener die geen artsopleiding heeft. Hiervoor zal de seksuologisch hulpverlener u doorverwijzen naar huisdokter, gynaecoloog of uroloog. Bij bepaalde seksuele problemen mag men immers lichamelijke problemen nooit uitsluiten. Uiteraard kies de cliënt zelf bij welke arts hij/zij terecht wil.
- Ook kan er een verwijzing plaatsvinden naar bijv. een bekkenfysiotherapeut, osteopaat, kinesist, acupunctuur, enz. of een andere vorm van therapie indien nodig.

Bij volgende stappen in de therapie wordt ook gekeken naar de oorzaken van de problemen : de negatieve spiraal, de ruzies die blijven terugkeren, dezelfde discussies die altijd uitmonden in verbale agressie, elkaar blijven kwetsen, enz.  Er wordt gekeken naar onderliggende en niet ingevulde behoeften en verlangens. In therapie wordt geleerd om de behoeften en verlangens naar elkaar uit te spreken en opnieuw naar elkaar te luisteren en terug verbondenheid te creëren.

Privacy en grenzen.

Denk er aan dat u als cliënt altijd beslist hoe ver u wil gaan in de therapie en dat u op elk ogenblik het recht hebt om bepaalde informatie niet mee te delen of niet in te gaan op de voorstellen tot therapie zoals massages, enz.  Onderdeel van seksuologische hulpverlening kan zijn dat je 'seksuologische oefeningen' meekrijgt voor jezelf of om samen met je partner thuis te doen.

Een seksuoloog/seksuologische hulpverlener maakt gebruik van gesprekstherapie aangevuld met het geven van informatie en oefeningen toegespitst op de hulpvraag. Een lichamelijk onderzoek maakt nooit deel uit van een consultatie. Indien nodig kan het wel zijn dat er een doorverwijzing naar een gynaecoloog, androloog (mannelijke tegenhanger gynaecoloog), uroloog, huisarts, kinesitherapeut aan de orde is. Dit gebeurt in onderling overleg.

Indien de seksuologisch hulpverlener lichamelijke aanrakingen of contacten zelf voorstelt, moet u zich zeer goed bevragen of dit hoort tot de deskundigheid van de hulpverlener! (bij een osteopaat is dit aannemelijk, bij een gesprekstherapeut niet).

Indien een seksuologisch hulpverlener vermeldt dat er lichaamsgerichte therapie wordt toegepast, moet u beseffen dat er aanrakingen mogelijk zijn.  Over het algemeen zijn massages en lichaamsoefeningen onschuldig maar bevraag u eerst bij de therapeut of dit inderdaad wel noodzakelijk is. Soms kan men binnen een bepaalde therapeutische stroming gebruik maken van relaxatie-oefeningen, enz.  Lichaamsgerichte therapieën kunnen voorstellen om bepaalde massages, lichaamsgericht werk, enz. toe te passen. Maar deze kunnen nooit seksueel van aard zijn.

Indien het gaat om seksuele aanrakingen of intieme aanrakingen bent u wellicht niet bij een deskundig geschoold seksuologisch hulpverlener terechtgekomen en kunt u best onmiddellijk de therapie stopzetten en desgevallend klacht neerleggen indien de aanrakingen ongewenst en gedwongen gebeurden.  Er bestaan inderdaad internetwebsites waar zogenaamde  'sekscoaches'  hun diensten aanbieden : naast gesprekken voorzien ze ook seksuele massages tot zelfs initiaties in seks, maar dit behoort absoluut niet tot de gebruikte methodieken van een geschoold seksuologisch hulpverlener/seksuoloog.

Het is belangrijk te beseffen dat u zelf uw eigen lichamelijke én psychische grenzen moet aangeven en dat u de behandeling ogenblikkelijk kan stopzetten als u oordeelt dat de seksuologisch hulpverlener hierin te ver gaat. 

Aanrakingen en zeker aanrakingen  in de erogene (geslachtszones) is in geen enkele professionele therapie gebruikelijk, dus indien uw hulpverlener/hulpverleenster dit voorstelt, bent u niet met een professioneel deskundige in contact.

Indien de seksuologisch hulpverlener  zonder uw toestemming overgaat tot aanrakingen en niet ingaat op uw vraag tot stopzetten van de behandeling, moet u niet aarzelen klacht neer te leggen bij de lokale politie wegens misbruik en grensoverschrijdend gedrag.  Het is belangrijk dat u voor bewijsmiddelen zorgt.  Indien u bepaalde voorgestelde therapieën wilt overwegen, maar aarzelt of ze de grenzen van aanvaardbaar handelen zouden kunnen overschrijden, wordt aanbevolen om de therapie en uw persoonlijke grenzen daarin,  via een schriftelijke overeenkomst met de hulpverlener vast te leggen.

Duur van de behandeling

Deze hangt af van de aard van het probleem. Het is vooraf niet altijd te voorspellen hoeveel gesprekken er nodig zullen zijn. Tijdens de behandeling zal er regelmatig met de cliënt bekeken worden of de behandeling nuttig is. Naar aanleiding van deze evaluaties zal er besproken worden of de behandeling afgerond kan worden, of deze wordt verlengd zal worden of dat er evt. verwezen moet worden naar een andere hulpverlener/seksuoloog. Hoeveel sessies uiteindelijk nodig zijn, is erg individueel en afhankelijk van de thematiek.  Bij sommige mensen zijn de dieperliggende problemen al duidelijk na twee of drie sessies, terwijl het bij een ander koppel soms negen tot vijftien duurt.  Het initiatief tot therapie komt meestal van vrouwen, maar mannen kunnen er ook initiatief toe nemen.

Indien er niet echt sprake is van een seksueel probleem hebben mensen vaak nood aan een gesprek met een deskundige, in een rustige, veilige en ongedwongen setting. 

Houd steeds in het achterhoofd dat de cliënt zelf het recht heeft om ten allen tijde de therapie te stoppen ook al geeft de seksuologisch hulpverlener te kennen dat dit niet zomaar kan.  U moet best geen overeenkomst ondertekenen waarin u een vooraf bepaald aantal therapiesessies afspreekt, tenzij u kosteloos deze therapiesessies kan afzeggen.

Elke seksuologisch hulpverlener staat er wel op dat u de gemaakte afspraken nakomt, d.w.z. als u een afspraak maakt, zal de hulpverlener tijd voor u reserveren. Het is dan niet prettig als u zonder geldige reden niet komt opdagen. Sommige hulpverleners rekenen dan toch een behandelingssessie aan. Kijk op de respectievelijke websites of bij de details op de individuele fiches van de hulpverlener of dit van toepassing is.  De meeste therapeuten eisen dat u minstens 24u vooraf een sessie annuleert, indien er iets tussenkomt.  Doet u dit niet,  dan is het fair, tenzij in geval van heirkracht, wat de hulpverlener wel zal begrijpen,  dat de hulpverlener u een vergoeding aanrekent voor de tijd die hij/zij voor u gereserveerd heeft.

Behandelmethoden

Naargelang de werkwijze van de seksuologisch hulpverlener maakt hij/zij  voor de begeleiding van seksuele problemen gebruik van elementen uit de relatietherapie, de contextuele therapie, cognitieve- en gedragstherapie ,de sekstherapie van Masters & Johnson, systeemtheoretische therapie, oplossings- of probleemgerichte therapieën, Mindfullness,  rationeel emotieve therapie, enz.  Bevraag best bij het eerste intakegesprek of bij het eerste telefonische contact welke methode de seksuologisch hulpverlener vooral gebruikt. Onder het menu-item wetenschappelijke info vind je meer info over verschillende soorten therapievormen. Bevraag bij de doorverwijzer welke methode u het beste bevalt. Vaak gelijken de methodieken heel erg op elkaar en heeft het veeleer te maken met de school waar de hulpverlener zijn/haar opleiding genoten heeft.

Online therapie via telefoon, chat, email, enz.,

Niet iedereen is er van gediend om met een vreemde in een kamer persoonlijk over alle klachten van zijn of haar seksuele problemen te bespreken. Ook al is deze vreemde een deskundige op het gebied van de seksualiteit. Het gaat toch veel mensen een stap te ver. Seksuologen beseffen dat.  Bij heel wat seksuologische hulpverleners kan je ook hulp zoeken per telefoon en soms zelfs per mail. U vindt bij de individuele fiches van seksuologische hulpverleners aangeduid of ze ook online hulpverlening aanbieden en tegen welke voorwaarden.  U kunt bij het zoekvenster ook specifiek zoeken naar hulpverleners die online therapie aanbieden.

Succeservaringen bij (relatie)therapie

Om je kansen op succes in de therapie te vergroten, houd je best rekening met een aantal valkuilen.  Zo is het niet de bedoeling dat je voor je gelijk komt, wat sommige partners overigens wel van de therapeut verwachten.  Een goede therapeut zal daar niet op in gaan, maar wel wijzen op de verschillen in behoeftes of verlangens tussen jou en je partner. Een therapeut zal de relatiecrisis ook niet direct kunnen oplossen. Iets wat al heel lange tijd fout loopt, kan je niet snel terug rechtzetten;  Er bestaan geen instantoplossingen.  Therapie gaat niet over snelle oplossingen, maar wel over het samen zoeken naar kwetsbaarheden en hoe je daar als koppel mee kunt omgaan.  Dat vraagt veel tijd en inzet en zal ook niet vanaf de eerste keer werken.  Ieder mens en ieder koppel is ook anders.  Er bestaat geen kant en klare handleiding die je op iedereen kan toepassen.  Je kunt de slaagkans van de therapie vergroten, als je niet cynisch of sarcastisch naar elkaar bent, je partner niet kleineert én geen geheimen hebt voor hem of haar.  Een geheime agenda er op na houden is nefast voor het welslagen.  Je werkelijke intenties komen achteraf toch bovendrijven.  Een therapeut is gebonden aan privacy en geheimhouding. Wat je vertelt zal hij/zij nooit zonder jouw toestemming mogen verder geven.

Een belangrijk facet van therapie is terug met elkaar leren praten en elkaar kunnen vertellen, zonder beoordelend of veroordelend te zijn, wat je graag zou willen zien veranderen.  Therapie is ook leren onderhandelen : je zult niet alles gedaan krijgen en ook toegevingen moeten doen. Maar als je voet bij stuk houdt, zal ook de therapeut geen oplossingen kunnen forceren. Durf wel zeggen waar je nood aan hebt en denk niet te gauw dat je partner dat vanzelf aanvoelt.  Als je niet meer bereid bent om te investeren of als je vindt dat alleen de ander moet veranderen, kan je beter niet met relatietherapie beginnen.

Klachten

Lees onder het menu-item 'deontologie/klachten' wat u moet doen als u niet tevreden bent over de hulpverlening, de methodiek, de indicatie/diagnosestelling of de prijs die werd aangerekend.