Vervelende gedwongen seksuele ervaringen/seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel geweld is een verzamelterm voor alle vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag die in de privésfeer als daarbuiten plaatsvinden zoals seksuele intimidatie, seksueel misbruik,  incest, ongewenste intimiteiten, ongewenste seksuele aandacht, seksuele pesterijen, gedwongen prostitutie, jeugdprostitutie, enz.  Vanaf wanneer is er sprake van grensoverschrijdend seksueel gedrag. Lees hier meer over deze begrippen. Wet en regelgeving (Nederland) klik hier

Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wat is seks over je grens?

Anna (15) heeft bij haar eerste date seks gehad met een jongen van zeventien. Voor Anna ging het wat te snel, ze had liever nog geen seks gehad. Maar ze vindt hem wel heel leuk en misschien krijgen ze nu wel verkering. Moet ze weer seks hebben als ze hem de volgende keer ziet?

Stephanie (17) was met haar vriendin op vakantie op Terschelling. Op de camping is ze door een jongen gedwongen om seks te hebben. Ze durft er met niemand over te praten.

Bram (18) heeft een vriend. Als hij veel gedronken heeft, is hij heel dwingend in bed. Bram vindt het moeilijk om er wat over te zeggen, want als hij nuchter is, is hij heel anders.

Een op de 6 meisjes en een op de 25 jongens is wel eens overgehaald of gedwongen tot seks. Veel jongeren hebben dus wel eens seks tegen hun zin. Ongewenst seksueel gedrag is gedrag dat jij ongewenst vindt. Dat kan van alles zijn: een jongen die op de dansvloer tegen je aan schuurt.
Een meisje dat een seksuele foto van jou aan iedereen laat zien. Of je partner die niet luistert als jij zegt dat je niet wilt vrijen. Ook aanranding en verkrachting zijn voorbeelden van ongewenst seksueel gedrag. Het zijn allemaal situaties waarin iemand jouw grenzen niet respecteert. Hier kun je verschillende situaties van ongewenst seksueel gedrag bekijken en zelf bepalen hoe je moet ingrijpen. (Sense informatiespel)

Date-verkrachting (Date rape)

Wat?
Wanneer mensen over verkrachting spreken, denken ze meestal aan een vreemdeling die uit de bosjes springt en een onschuldig weerloos slachtoffer met geweld seksueel aanvalt. Helaas bestaan dit soort situaties nog steeds maar het zijn niat altijd vreemden die verkrachten. Het is eigenlijk zo dat meer dan de helft van alle geregistreerde verkrachringen gebeuren door personen die men kende en waarmee men soms zelfs een (beginnende) relatie had.

Meisjes en vrouwen zijn het meest vaak verkracht, maar ook jongens kunnen verkracht worden. Dat laatste kan door mannen maar soms ook door vrouwen, maar deze situaties halen nooit het daglicht omdat betrokkenen er zich vreselijk voor schamen en ook omdat al het uitkomt, de situatie toch dusdanig omgekeerd gaat worden dat de het mannelijke slachtoffer als dader wordt aanzien;

De meeste vriendschappen, kennissen en dating situaties leiden nooit tot geweld natuurlijk. Maar, helaas soms gebeurt het toch. Wanneer er  gedwongen seks plaatsvindt tussen twee mensen die elkaar al kennen, staat dit bekend als date rape (date-verkrachting/afspraakverkrachting) of verkrachting door bekenden/kennissen.

Zelfs als de twee mensen elkaar goed kennen, en zelfs als ze  daarvoor al intiem waren of zelfs al seks hadden, niemand heeft uiteraard het  recht om een ​​seksuele handeling af te dwingen van een andere persoon tegen zijn of haar wil.

Hoe kan je overhaald worden?
Je kunt heel duidelijk en heel subtiel overhaald worden. Heel duidelijk is het als iemand doorgaat terwijl jij 'nee' zegt of als iemand je dwingt met geweld. Het kan ook subtieler gaan, door je eerst te vleien en daarna te zeggen dat je hem of haar niet teleur mag stellen. Of als iemand jou dronken voert. Bedenk altijd: niemand mag over jouw grens gaan, ook niet als je samen een relatie hebt of als je hebt geflirt.

Meestal is het een bekende die over je grenzen gaat. Je vriend of vriendin, een internetdate, iemand uit de buurt waar je woont of een docent van school. Ook loverboys doen dit.

Schuldgevoel?
Veel meisjes en  jongens die een vervelende ervaring met seks hebben, voelen zich daarna schuldig. Ze denken dat zij het zelf hebben uitgelokt. Of dat ze gewoon niet duidelijk genoeg zijn geweest. Bedenk altijd: het is jouw lichaam, niemand mag over je grens gaan.

Wanneer iemand op seksueel gebied over je persoonlijke grens gaat, kan je spreken van 'seksueel grensoverschrijdend gedrag' (SGG).
Het is belangrijk om je persoonlijke grens te kennen. Deze verschilt echter van persoon tot persoon. Daarom is seksueel grensoverschrijdend gedrag een moeilijk af te bakenen begrip.

Wanneer is seksueel gedrag grensoverschrijdend?

"Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering ten aanzien van een kind of jongere, in verbale, non verbale of fysieke zin, waarbij in seksueel contact aan één of meerdere van de volgende 6 voorwaarden niet wordt voldaan:
1) wederzijdse toestemming
2) vrijwilligheid
3) gelijkwaardigheid
4) leeftijds- of ontwikkelingsadequaat
5) contextadequaat
6) zelfrespect."
(Bron : http://www.seksgps.be)

Voor seksueel misbruik gebruikt men de volgende definitie: Elke vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag, in verbale, non-verbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, waar geen wederzijdse toestemming voor bestaat, en/of die op een of andere manier afgedwongen is, en/of waar het slachtoffer veel jonger is of in een afhankelijke relatie staat.
We gebruiken dus drie criteria om te bepalen of seksueel gedrag onder de noemer ‘seksueel misbruik’ valt:
1. Het duidelijk ontbreken van wederzijdse toestemming.
2. Het seksueel gedrag is niet vrijwillig (op een of andere manier afgedwongen, betaald, met dreigementen of chantage verkregen).
3. De partners zijn niet gelijkwaardig genoeg (het seksuele contact betreft bijvoorbeeld iemand die veel jonger is of die in een afhankelijkheidsrelatie staat, er is een lichamelijke, relationele, cognitieve of emotionele onbalans).

Voorwaarden voor toestemming tot seksueel gedrag

Om van toestemming voor seksueel gedrag te kunnen spreken moet aan alle zes voorwaarden voldaan zijn. Het zijn de noodzakelijke voorwaarden voor een positieve seksuele interactie tussen twee of meerdere personen.

1) Wederzijdse toestemming
Alle partijen begrijpen wat voorgesteld wordt zonder verwarring of misverstand. Ze weten wat er precies kan of gaat gebeuren.
Je weet wat als 'normaal' gedrag wordt beschouwd in je gezin, je vriendengroep en cultuur of in de gegeven situatie. Iedereen heeft dezelfde kennis over wat als 'normaal' wordt beschouwd.
Je bent je bewust van wat de gevolgen van je gedrag kunnen zijn (zwangerschap, seksueel overdraagbare aandoeningen, straf, …)
Er is wederzijds respect voor het akkoord en je kan weigeren zonder dat dit gevolgen heeft.

2) Vrijwilligheid
Beide partijen kunnen volmondig 'ja' zeggen zonder dat er sprake is van dwang. Dit kan psychische of fysische dwang zijn. Er zijn ook subtielere vormen van dwang zoals manipulatie, groepsdruk, iemand overtuigen. Een beloning, straf of verlies van vriendschap of liefde vallen ook onder de noemer dwang.

3) Gelijkwaardigheid
Er is sprake van gelijkwaardigheid als er een evenwicht is tussen beide partijen op het vlak van leeftijd, ontwikkelingsniveau, intelligentie, kennis, aanzien, macht, levenservaring, rijpheid, … Wanneer een leerkracht een relatie begint met een leerling van zijn klas is er geen sprake van gelijkwaardigheid aangezien er sprake is van een machtsonevenwicht. De leerkracht heeft een opvoedkundige functie ten aanzien van de leerling.

4) Leeftijds- of ontwikkelingsadequaat
Leeftijds- of ontwikkelingsadequaat gedrag betekent dat je gedrag stelt dat verwacht kan worden van mensen van jouw leeftijd of ontwikkeling. De seksuele ontwikkeling bij kinderen en jongeren volgt over het algemeen eenzelfde lijn. Toch is iedereen uniek en is het belangrijk steeds rekening te houden met je eigen tempo en je eigen ontwikkeling. Het is goed om zicht te hebben op wat onder een normale seksuele ontwikkeling kan verstaan worden. Hier vind je een beknopte lijst terug van seksueel gedrag dat op welbepaalde leeftijden kan gesteld worden.

5) Contextadequaat
Wat kan op seksueel vlak, kan veranderen naargelang de context verandert. Zo kan je in de klas bijvoorbeeld niet met je vriendin tongzoenen; je zal hier door de leerkracht op aangesproken worden. Wanneer je met je gedrag andere mensen choqueert of beledigt is dit gedrag niet gepast in deze context. Zo mag je bijvoorbeeld in je eigen kamer seks hebben met je vriendin maar dit mag niet op het strand want dit is een openbare plaats.

6) Zelfrespect
Het is van belang dat je jezelf geen schade berokkent. Seksueel gedrag kan ook schadelijk zijn voor het kind of jongere zelf op fysiek, psychologisch of sociaal vlak. Het kind of de jongere kan zichzelf vernederen, pijn doen, zich begeven in risicovolle situaties zonder goed te weten wat de eigen wensen en grenzen zijn.

Onderzoek

Bundeling van relevante onderzoeksgegevens over seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG) door en tegenover kinderen en jongeren van Sensoa.
(juni 2011) Feiten en cijferssgg 2011
 
Jongens moeten lef en initiatief tonen, meiden moeten laten zien dat ze klasse hebben door niet te makkelijk te zijn. Deze rolverdeling tussen de seksen komt in veel verhalen van meiden en jongens terug. Zowel meiden als jongens geven dubbele boodschappen aan elkaar. De dubbele boodschap van jongens naar meiden is: je moet niet te makkelijk zijn, maar ik wil wel graag seks met je. De dubbele boodschap van meiden naar jongens is: je moet lef hebben en initiatief tonen, maar ook laten zien dat je mij en mijn grenzen respecteert.

Sommige meiden vinden het lastig om duidelijk grenzen aan te geven: ze willen de ander niet kwetsen, ze voelen zich verantwoordelijk als ze de ander uitgedaagd hebben en ze weten zelf niet van tevoren tot waar ze willen gaan. Ze laten dit van het moment afhangen en zijn op dat moment gevoelig voor aandringen van de ander. Andere meiden vinden het juist heel makkelijk om grenzen aan te geven: zij hebben duidelijke overtuigingen tot waar ze willen gaan en begeven zich niet in situaties waarin verwarring kan ontstaan.

Jongens zijn goed in het herkennen van grenzen en het oppikken van signalen. Ze kunnen beschrijven welke non-verbale signalen meiden uitzenden als ze niet willen. Bij een deel van de jongens werkt hun eergevoel mee; aandringen voor seks is beneden hun waardigheid. Een ander deel van de jongens vindt een meisje dat nee zegt, alleen maar spannender om te veroveren. We hebben geen jongens of meiden gesproken die zelf aangeven dat ze weleens iemand hebben gedwongen tot seks. Wel melden enkele jongens dat ze beschuldigd zijn van aanranding en dat vriendinnen weleens hebben gemeld dat ze seks met hen hadden zonder daar zin in te hebben.

Ook spreekt uit de verhalen van een paar jongens de woede die afwijzing bij hen oproept. ‘Ze moet wel een erg duidelijke reden hebben om seks te weigeren, anders word ik echt kwaad’. Op basis van verschillen in zelfbeelden, motivatie en ervaringen met grensoverschrijdend gedrag hebben Cense en Van Dijk tien profielen opgesteld, vijf voor meiden en vijf voor jongens.
Meiden: relatiegerichte meiden, weerbare meiden, afwachters, principiële maagden en aandachtzoekende meiden.
Jongens: relatiegerichte jongens, versierders, afwachters, principiële maagden en players. 
Rapport Movisie Experts over ontwikkelingen en trends in seks en seksueel geweld. © MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling. Juni 2011  Lees hier het integrale rapport.

Jezelf beschermen tegen ongewilde seks
Het is niet jouw schuld als iemand over je grens gaat. Soms luistert iemand helemaal niet naar je en kun je niets doen. Maar je kunt wel zorgen dat de kans kleiner wordt. Bijvoorbeeld door duidelijk te zijn over wat je wel en niet wilt.  Lees tips om jezelf te beschermen tegen ongewilde seks.

Seks heb je met z'n tweeën. Hou dus niet alleen rekening met je eigen wensen en grenzen, maar ook met die van de ander. Hoe kom je erachter wat de grens is van de ander?

1. Herken ja en nee-signalen
Als de ander niet terug zoent, is dat een nee-signaal. Zo zijn er meer signalen waar je op kunt letten.

Nee-signalen
De ander zoent niet terug.
De ander draait zijn/haar lichaam van je af, vermijdt contact met je.
De ander verzint steeds redenen om geen seks te hebben.
Jij neemt altijd het initiatief, de ander weinig of nooit.
Als jullie seks hebben, geniet de ander niet (maakt weinig geluid, geen zware ademhaling, meisje wordt niet vochtig, jongen heeft moeite met een erectie).

Ja-signalen
De ander zoekt oogcontact met je en flirt met je.
De ander vindt het fijn om je aan te raken.
De ander neemt het initiatief om seks te hebben, probeert je te verleiden.
De ander geniet duidelijk tijdens het vrijen (maakt geluid, ademt, wordt opgewonden: meisjes worden vochtig, jongens krijgen een erectie).

2. Vraag naar duidelijkheid!
Ja- en nee-signalen zijn geen garantie. Check altijd bij de ander of ze inderdaad ja of nee betekenen. Of neem zelf het initiatief om erachter te komen wat zij of hij wil. Vraag gewoon: heb je zin om met me naar bed te gaan? (als je met elkaar in bed ligt) Waar heb je nu zin in? Wat vind jij opwindend?

3. Van ja naar nee: blijven opletten
Een 'ja' kan ook veranderen in een 'nee': soms wil de ander eerst wel met je zoenen en vrijen, maar heeft hij of zij halverwege geen zin meer. Of de ander wil wel zoenen, maar niet de hele tijd. Blijf dus opletten, signalen kunnen veranderen.

Last van een vervelende ervaring?
Als je een vervelende ervaring hebt meegemaakt, kun je last hebben van somberheid, schuldgevoel of schaamte, maar ook buikpijn of nachtmerries. Lees meer over klachten als gevolg van een vervelende ervaring.

Hoewel het gaat om gedwongen seks,  gaat verkrachting nooit over seks of passie. Verkrachting heeft niets te maken met liefde. Verkrachting is een daad van agressie en geweld, van macht en vernedering, van schaamteloos misbruik maken van de ondergeschikte en weerloze positie van het slachtoffer.

Uitdagend gekleed, zelf gezocht?
Soms vertellen mensen dat degenen die verkracht zijn op de een of andere manier "vroegen om seks" als gevolg van de kleren die ze droegen of de manier waarop ze handelden. En ja soms geven mannen of vrouwen ongewild een dubbelzinnige boodschap die totaal verkeerd geïnterpreteerd kan worden.   Als je als meisje verleid wil worden of je bent gek op iemand en je wil die persoon overhalen om aandacht voor je te krijgen,dan moet je je vaak sexy en uitdagend voordoen. 

Als je als meisje bewonderd en bekeken wil worden, moet je soms iets meer bloot tonen, je meer sexy kleden, je iets meer uitdagend gedragen. Ook in films en muziekclips zie je dikwijls meisjes met weinig kleren aan in zeer uitdagende posities.   Dit seksueel uitdagend gedrag kan door mannen verkeerdelijk geïnterpreteerd worden als een invitatie voor het hebben van seks.  Maar dat is nooit een excuus om over te gaan tot het dwingen tot seksuele handelingen waarmee de ander niet instemt.   Vooral onder invloed van alcohol of drugs of bepaalde medicatie kan een persoon vaak niet meer nuchter nadenken en stelt hij/zij handelingen die verkeerdelijk gezien kunnen worden als een uitnodiging tot seks. 

De aanvallers beweren dan dat de persoon zelf aanstuurde op seks of op zijn minst geen weerstand bood.   Dat is totaal verkeerde redenering: de persoon die wordt verkracht is nooit de schuld ervan. Verkrachting is altijd de schuld van de verkrachter. En dat is ook het geval wanneer twee mensen aan het daten zijn of zelfs in een intieme relatie verwikkeld zijn maar niet allebei uit vrije wil en in nuchtere toestand instemmen met het hebben van seks. Een persoon is nooit  seks verschuldigd aan de andere persoon. Als seks wordt gedwongen tegen de wil van iemand, is dat altijd verkrachting zelfs in een dating situatie.

Gezonde relaties dienen te gebeuren in een respectvolle situatie met inbegrip van respect voor de gevoelens van anderen. Iemand die echt om de ander geeft zal altijd de wensen en grenzen van de ander respecteren en nooit kracht of druk  uitoefenen om seks te hebben.

Alcohol en drugs
Alcohol wordt vaak betrokken bij date verkrachtingen. Drinken kan de remmingen los maken en het gezond verstand verliezen , en voor sommige mensen agressieve neigingen aan de oppervlakte komen. 

Geneesmiddelen kunnen ook een rol spelen. In de uitgangswereld wordt meermaals gesproken over  "date rape" drugs zoals rohypnol ("roofies"), gamma-hydroxyboterzuur (GHB), en ketamine. Drugs als deze kunnen gemakkelijk worden gemengd in drankjes om een ​​persoon een black out te bezorgen zodat deze de dingen vergeet die gebeurden.

Zowel meisjes en jongens die deze medicijnen ongewild  toegediend kregen rapporteerden gevoelens van verlamd zijn, wazig zicht en een geheugenverlies. Het mengen van deze drugs met alcohol is bovendien zeer gevaarlijk en kan dodelijk zijn.

Tips om te voorkomen
De beste verdediging tegen date rape is om te proberen om het te voorkomen waar mogelijk is. Hier zijn een aantal tips  voor zowel meisjes als jongens:

• Vertrouw steeds op je intuïtie. Als een situatie niet goed voelt of als de persoon met wie je op date bent je niet respecteert, ietwat bevreemdend overkomt of rare uitspraken doet of handtastelijk wordt, dan is het tijd om te vertrekken.
• Vermijd afgelegen plaatsen (dit kan zelfs betekenen je eigen kamer of  de kamer van je partner) tot je voldoende vertrouwen hebt in je partner.
• Breng nooit alleen tijd door met iemand waarbij je je ongemakkelijk voelt of waarbij je twijfelt aan de oprechtheid. Volg daarbij je eigen instinct en vraag desnoods raad aan anderen om je te adviseren of de ander te vertrouwen is.  Wees ook niet te naïef en bepaal vooraf wat je eigen grenzen zijn.
• Geloof geruchten.  Als een bepaalde persoon of bepaalde uitgangsbuurt bekend staat voor gevaar op verkrachtingen of aanrandingen, vermijd die persoon of plaats. Het is beter voorkomen dan genezen.
• Drankjes : vooral als meisje : je kunt je gevleid voelen als een vreemde je een drankje aanbiedt, maar aarzel om het te accepteren als je de persoon totaal niet kent.  Niet alle mannen zijn  seksmaniakken en hebben slechte intenties, maar er zijn er wel die verwrongen geesten, manipulatief en bedrieglijk zijn...  Kijk toe hoe de barman het drankje inschenkt en neem het enkel van hem aan. Neem geen drankjes aan van een vreemde als je het niet zelf hebt zien inschenken. Laat drankjes niet rondslingeren. Houd je glas steeds in de gaten en als je naar toilet moet, drink dan alles uit of vertrouw je glas toe aan een vriend of vriendin die je kan vertrouwen. Drink nooit op een vreemde plaats drankjes uit een gemeenschappelijke kom of bowl.  Het is de ideale plek om ongemerkt verkrachtingsdrugs in te mengen.
• Blijf nuchter en bewust. Als je met iemand omgaat die je niet goed kent, wees je dan steeds van wat er om je heen gebeurt en probeer zelf de touwtjes in handen te houden.
• Voor mannen en vrouwen maar zeker voor mannen :verzeker je van het mentale vermogen van je date om in te stemmen met seksuele activiteit - je kunt je schuldig maken aan het plegen van verkrachting als de ander zich niet in een geschikte toestand bevond om uit vrije wil in te stemmen of te reageren bij initiële seksuele handelingen. Misschien was de dame dronken toen ze instemde met seks maar was ze daar helemaal niet meer van overtuigd toen ze nuchter was.  Bij een proces verlies je als man, zowiezo....
• Weet wat je wilt. Wees duidelijk over wat voor soort relatie je wilt met een andere persoon. Als je niet zeker bent, vraag dan de andere persoon om je gevoelens te respecteren en vraag om tijd.  Laat je niet onder druk zetten door de ander inzake de relatie op zich, bijvoorbeeld uit vrees dat het niet zal stand houden als je niet toegeeft of dat je denkt dat je ouderwets, preuts of zielig bent als je niet toegeeft.  Sta jezelf toe niet te worden onderworpen aan groepsdruk of aangemoedigd te worden om iets te doen dat je niet wilt doen.
• Ga uit met een groep van vrienden en kijk uit voor elkaar. Ga alleen apart met iemand weg als de ander voor 100% te vertrouwen is en de anderen er ook een goed gevoel bij hebben.
• Wees niet bang om hulp te vragen als je je bedreigd voelt.
• Volg zelfverdedigingscursussen. Deze kunnen helpen om je eigen vertrouwen op te bouwen en je leren waardevolle fysieke technieken te gebruiken om weg te komen van een aanvaller.
• Programmeer telefoonnummers van familie, vrienden of kennissen die je snel kan oproepen in geval van gevaar. Gebruik desnoods een app (vb. http://www.circleof6app.com/ ) waarbij je snel een aantal vrienden kunt verwittigen en er meteen via GPS wordt aangegeven waar je je bevindt. Een andere interessante app is Glympse. Daarmee kun je vrienden de mogelijkheid geven om via GPS te volgen waar je gaat. Indien je van de afgesproken weg afgaat of opeens elders opduikt, kunnen ze alarm slaan. Meer info

Bronnen

http://kidshealth.org/teen/your_mind/problems/date_rape.html

http://www.hallokezban.nl/

http://www.hoezitdat.info/seks/vervelende-ervaringen

http://www.sense.info/vervelende-ervaringen/seks-tegen-je-zin/

http://canyoufixit.sense.info/

http://www.belgiumresearch.be/sekscontractsite/sgg/sgg-bij-jongeren