Seksuele controlestoornis

Wat

Wat

Een seksuele controlestoornis is een aandoening waarbij iemand zijn of haar seksuele gedrag niet volledig onder controle heeft. In seksuele contacten en gevoelens is er sprake van 'afdwingen'. Iemand met deze aandoening voelt zich vaak onmachtig en probeert op manieren seksueel contact te zoeken die anderen als onprettig ervaren. Het is moeilijk om een gewone seksuele relatie te onderhouden.

We spreken pas over een seksuele controlestoornis als het gaat om seksueel gedrag waarmee de wet wordt overtreden én dat onvrijwillig is voor het slachtoffer. Veelal leidt deze controlestoornis tot gewelddadig en/of grensoverschrijdend seksueel gedrag, waardoor iemand uiteindelijk met justitie in aanraking komt. De persoon in kwestie is vaak onmachtig om op andere manieren seksueel contact te zoeken, of een gewone seksuele relatie te onderhouden.

Seksuele controlestoornissen komen zowel bij mannen als vrouwen voor.

Niet verwarren

Niet iedereen die experimenteert met andere vormen van seksuele activiteiten of beleving heeft een seksuele controlestoornis. Seksuele controlestoornissen komen voor binnen alle soorten seksuele voorkeuren of gewoonten. Dus bij hetero's en homo's, maar ook bij mensen met voorkeuren voor bijvoorbeeld exhibitionisme, voyeurisme, sadisme/masochisme en pedofilie. De seksuele controlestoornis moet dus niet verward worden met een seksuele voorkeur, geaardheid of variant. Belangrijk verschil is, dat er bij een seksuele controlestoornis sprake is van machtsmisbruik: de een legt de ander zijn wil op. Het betreffende (seksuele) gedrag is voor de ander onvrijwillig en ook schadelijk.

Heel vaak wordt deze stoornis ondergebracht onder seksverslaving .  Hoewel seksverslavingen eerder werden afgeschreven als een excuus voor extravagant seksueel gedrag, stellen onderzoekers van de universiteit van California (UCLA) dat het wel degelijk om een echte stoornis gaat. De oncontroleerbare seksuele drang komt zelfs in aanmerking om opgenomen te worden in de Amerikaanse 'bijbel' van mentale aandoeningen, getiteld 'Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders'.

Oorzaken

Het komt voor dat daders van seksuele delicten als kind zelf in de slachtofferpositie gezeten hebben. Daarbij kunnen mannen, maar ook vrouwen dader zijn geweest. Vanuit die traumatische ervaring kunnen slachtoffers later zelf dader worden. Andere factoren die een rol spelen zijn:
-afwijzing door ouders,
-fysiek geweld in ouderlijk huis,
-verkeerde rolvoorbeelden doordat ouders bijvoorbeeld grenzeloos over seks spraken of seks bedreven in aanwezigheid van het kind,
-alcohol/drugsmisbruik,
-eenzaamheid,
-gepest worden op school,
-afhankelijkheid,
-excessief bezig zijn met seks (porno, masturberen).

Vaak is er sprake van een combinatie van aangeleerd verkeerd gedrag, een niet goed verlopen ontwikkeling en het ontbreken van voldoende mogelijkheden tot seksueel gedrag dat wel maatschappelijk en wettelijk geaccepteerd is.

Seksverslaving

Tot voor kort hebben wetenschappers altijd geworsteld met de definitie van de 'hyperseksuele stoornis', de formele term voor seksverslaving. Hierdoor werden 'slachtoffers' van deze inmiddels erkende stoornis afgeschreven als leugenaars die doodgewoon een excuus nodig hadden om hun seksuele avonturen te verklaren.

Onderzoekers omschrijven de symptomen van hyperseksualiteit als volgt:

* Terugkerende, intense seksuele fantasieën en dwangmatig seksueel gedrag over een periode van minstens zes maanden.

* Overmatige hoeveelheden seks, regelmatig ingezet om stress aan te pakken.

* Een dermate grote impact van seks op het dagelijks bestaan dat je job en sociaal leven in het gedrang komen.

* De controle zodanig verliezen dat je wel moet toegeven aan de seksuele drang, zelfs in situaties die voor grote problemen kunnen zorgen op vlak van carrière, relatie of financiën.

* Zonder de invloed van drugs of alcohol toch worden blootgesteld aan intense seksuele fantasieën, behoeften en gedragingen.

Belangrijk in de behandeling is dat de dader zijn slachtoffers niet langer gaat zien als een gebruiksvoorwerp voor zijn seksuele bevrediging, of als oplossing van zijn seksuele nood. Hij moet ze leren zien als zelfstandige mensen met eigen gevoelens, eigen wil en eigen identiteit met wie hij rekening moet houden.

Andere

Iemand die problemen heeft met seksueel controleverlies zal vaak ook op andere vlakken controleverlies hebben, bijvoorbeeld door overmatig eten, drinken, via alcohol- of drugsmisbruik.  Het gaat dan om impulscontrolestoornissen.

Bronnen

http://www.ggzbreburg.nl

http://wandelinlicht.blogspot.be

http://www.goedgevoel.be

Mogelijke hulpverlening en tips

Als er bij plegers van een seksueel delict sprake is van een seksuele controlestoornis, dan kunnen zij daarvoor behandeling krijgen. Dit kan gebeuren op hun eigen verzoek, maar het kan ook opgelegd worden door de rechter. Daders van zedendelicten hebben vaak de neiging zichzelf te zien als slachtoffer van allerlei omstandigheden. Zij leggen de verantwoordelijkheid voor hun eigen seksuele gedrag vaak bij het slachtoffer. Belangrijk in de behandeling is dat de dader zijn slachtoffers niet langer gaat zien als een gebruikvoorwerp voor zijn seksuele bevrediging, of als oplossing van zijn seksuele nood. Hij moet ze leren zien als zelfstandige mensen met eigen gevoelens, eigen wil en eigen identiteit met wie hij rekening moet houden.

Een belangrijk doel van de behandeling is het ontwikkelen van het vermogen je in te leven in de persoon van een ander en met die ander rekening te leren houden. Benadrukt wordt dat cliënten altijd ook hun eigen verantwoordelijkheid houden voor het wel of niet plegen van een delict, ook al hebben ze problemen en worden ze behandeld.

Iedere cliënt heeft specifieke gewoontes, gedachtes of verhoogde risicosituaties die een valkuil voor hem kunnen zijn. In de behandeling leren ze hun eigen valkuilen te herkennen door erover te praten met hulpverleners en eventueel lotgenoten.

Het doel van de behandeling is dat de persoon controle krijgt over zijn grensoverschrijdende seksuele gedrag. Hij moet leren, zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eerdere grensoverschrijdende gedrag, in plaats van die verantwoordelijkheid bij anderen te leggen. De basis hiervoor is dat er een gevoel van eigenwaarde en identiteit wordt opgebouwd. Een voorwaarde voor een geslaagde behandeling is dat de cliënt zich bewust is geworden van zijn zogeheten 'delictketen': welke stappen gaan er bij deze cliënt gedurende een bepaalde periode vooraf aan het delict? De cliënt moet leren vroegtijdig de signalen te herkennen die bij hem kunnen leiden tot controleverlies en tot een delict. Aan de hand van nieuw gedrag waarmee hij kan oefenen, leert hij anders om te gaan met zijn eigen behoeften en gevoelens. Het belangrijkste is dat de cliënt door zijn toegenomen controle geen seksuele delicten pleegt.

Meer informatie

Hieronder vindt u links naar websites/extra literatuurinformatie met meer info over de beschreven thematiek. Onze excuses mochten bepaalde links niet meer werken of indien de aangeboden info niet meer juist is.  De webmaster van deze website is niet verantwoordelijk voor de inhoud die op de doorgelinkte pagina's wordt aangeboden. Wenst u correcties mee te delen kan dat via het contactformulier met duidelijke opgave van de suggestie.

Voor specifieke hulp zie onder seksverslaving/hyperseksualiteit  en onder forensische daderhulp.

http://www.iter-hulp.be

Zoek hulpverlener

Klik hieronder op de seksuologische problematiek om alle seksuologen/seksuologische hulpverleners te vinden die rond deze thematiek werken. Vindt u niets bij deze term, dan is in deze database (nog) geen hulpverlener aanwezig die specifiek rond deze problematiek werkt.

Wenst u een hulpverlener in uw nabijheid te vinden, kies dan 'zoeken op specialisatie problematiek' en kies 'kaart' of 'lijst' uit het menu aan de rechterkant.

Seksuele controlestoornis