Seksueel misbruik door vrouwen

Als er nog één thema is dat bovenal taboe is om te bespreken is het seksueel misbruik door meisjes en vrouwen. De meesten zullen beweren dat het zelfs onmogelijk is en dat vrouwen altijd slachtoffer en nooit dader kunnen zijn. En in de gevallen waar het ging om misbruik door een vrouw van een man , had deze er wellicht met heel veel plezier mee ingestemd.  Het is inderdaad waar dat het grootste aantal gevallen  van seksueel misbruik van de kant van mannen komt en dat is nog steeds een spijtige en verschrikkelijke vaststelling. In heel wat landen worden dagelijks vrouwen tegen hun wil seksueel misbruikt en mishandeld en gedwongen tot de meest weerzinwekkende vormen van seks. 

Mannen zijn wat dat betreft potentaten die alleen maar uit zijn op seks en gaan daarbij wetende dat ze fysiek of materieel sterker zijn, vaak geweld niet schuwen.  Als er hierna toch een taboe-onderwerp besproken wordt , willen we zeker nooit minimaliseren dat vrouwen inderdaad de grootste groep slachtoffers zijn en dat het aantal vrouwelijke misbruikers wellicht relatief klein zal zijn in vergelijking met het aantal mannelijke daders.  

Maar er de ogen voor sluiten zou ook niet getuigen van enig wetenschappelijke en sociologisch inzicht.  ‘Daders van seksueel misbruik zijn niet alleen mannen, het stereotype, maar het is slechts de halve waarheid’ was de openingszin van de  VRT Eén Koppen XL uitzending  van 17/09/2013.  Het is een kwestie die onderschat wordt, zeggen therapeuten, omdat we het niet weten of niet willen zien.  Slachtoffers komen er maar heel zelden mee naar buiten.

Een man getuigde ‘Ze geloven je niet als je zegt dat je moeder je misbruikt heeft. Dat is niet de normale moeder zoals ze in de maatschappij voor ogen staat’.  Zijn moeder verplichtte hem haar seksueel te bevredigen. Een andere vrouw nam het haar dochter kwalijk dat haar man, de vader van het meisje, haar verlaten had en dwong haar tot verregaande seksuele handelingen. Op volwassen leeftijd is de vrouw nog steeds getekend door de perverse dingen die ze met haar moeder moest doen. Toen ze nog kind was, liet de moeder uitschijnen dat het hoorde bij normale seksuele opvoeding, maar toen de dochter wilde dat het stopte, dwong de moeder haar fysiek en psychisch.   

De Berlijnse hulporganisatie ‘Het kind centraal’ behandelt al jaren de jeugdige slachtoffers van seksueel misbruik door vrouwen.  Therapeute Christa Brasch vertelt dat seksueel misbruik door vrouwen er in kan bestaan dat ze aan de geslachtsdelen van het kind zitten,  met hun vinger binnendringen in de anus of de vagina, dat ze kinderen er toe aanzetten om met hun borsten te spelen, hun geslachtsorganen te strelen of te masseren of er voor te zorgen dat ze seksueel opgewonden geraken.  Er kan ook oraal geslachtsverkeer zijn.

Op grond van wat slachtoffers van misbruik door vrouwen aan haar vertelden, besluit ze dat de ervaringen van die slachtoffers tijdens het seksuele misbruik even afschuwelijk zijn als wanneer ze door een man misbruikt zijn. Je mag daar volgens haar geen verschil in zien.  

Empirische studies naar volwassen vrouwelijke zedendelinquenten zijn schaars, schrijft Hendriks (2004) in zijn overzichtsartikel in het Tijdschrift voor Seksuologie. Hij verwijst naar diverse auteurs maar merkt op dat er amper onderzoek naar werd gedaan naar voorkomen en beweegredenen. Alle studiewerk concentreert zich altijd op seksueel misbruik door mannen. Vrouwelijke zedendelinquenten en in het bijzonder meisjes die zedendelicten plegen vormen een groep die in veel criminologisch onderzoek wordt overgeslagen.  Natuurlijk wordt minder vaak bij forensische instellingen een meisje aangemeld dat als dader bij een zedendelict betrokken is geweest.

Een eerste oorzaak daarvan is het feit dat vrouwen en meisjes die zedendelicten plegen kwantitatief een (erg) kleine groep vormen. Ten tweede wordt vaak gemeld dat de problematiek bij en achtergrond van deze meisjes waarschijnlijk heel anders zijn dan van jongens die zedendelicten plegen. Van alle typen (jeugdige) zedendelinquenten is naar de vrouwelijke daders tot nu toe de minste aandacht uitgegaan. Met de diagnostiek en behandeling van deze meisjes  werd ook nauwelijks  ervaring opgebouwd. Meisjes die zedendelicten plegen, vormen daardoor een vrijwel onbekende groep.

Hendriks (2004) verwijst naar Green (1999) die aangeeft dat 14 tot 24% van de jongens en 6 tot 14% van de meisjes misbruikt zou zijn door een vrouw.  Allen (1991 in Hendriks, 2004) vergelijkt mannen met vrouwen die seksueel misbruik hebben gepleegd bij een kind. Uit deze studie blijkt onder meer dat de relatie tussen de ouders van de vrouwelijke daders slechter is dan die tussen de ouders van misbruikende mannen.  Verder wordt opgemerkt dat deze vrouwelijke daders vaker in hun gezin van oorsprong slachtoffer zijn geweest van verwaarlozing, fysieke mishandeling en seksueel misbruik. Meer dan de helft van de slachtoffers van vrouwen blijken eigen, geadopteerde, stief- of pleegkinderen te zijn.  Bumby en Bumby (in Hendriks, 2004) geven een overzicht van de belangrijkste  bevindingen die vaak in de wetenschappelijke literatuur omtrent volwassen vrouwelijke daders vermeld worden :

-het misbruik vindt bijna altijd plaats in verzorgingssituaties en kan onafhankelijk of onder druk van een mannelijke mededader plaatsvinden;

-alcohol- en drugsmisbruik bij de dader dat vaak al in de adolescentie begint;

-emotionele labiliteit en eerdere behandeling voor psychische/psychiatrische stoornissen;

-langdurig matig presteren op school;

-sociale isolatie;

-seksueel misbruik in de kindertijd/adolescentie met daarnaast een hoog percentage slachtofferschap van fysiek misbruik.

Hendriks(2004) refereert naar een typologie voor vrouwelijke daders van Matthews et al.
Zij onderscheiden vijf typen vrouwelijke zedendelinquenten:

-exploration/exploitation type: een teenager die een jonger kind op seksuele wijze streelt;

-predisposed type: een vrouw met een zeer belaste voorgeschiedenis van fysiek en/of seksueel misbruik, die haar eigen of een haar bekend kind misbruikt;

-teacher-lover type: een volwassen vrouw wordt ‘verliefd’ op een minderjarige jongeman;

-psychologically disturbed type: een labiele vrouw met ernstige psychiatrische problemen  en/of alcohol- of drugsproblemen die een kind misbruikt;

-male coerced type: een afhankelijke vrouw die participeert in het misbruik van een kind of kinderen, geïnitieerd door haar man of vriend.

In vergelijking met vrouwen die andere vormen van delicten plegen, valt vooral op  dat de vrouwen die seksuele delicten plegen ongeveer twee maal zo vaak misbruikt waren en dat zij vaker zelf slachtoffer waren van een familielid. Een andere auteur namelijk Matravers (2002, in Hendriks 2004) presenteert een enigszins afwijkende typologie. Zij onderscheidt op de eerste plaats de moeder die (vaak onder dwang) haar eigen kinderen (mee) misbruikt, als tweede de crimineel actieve vrouw die seksueel geweld gebruikt als intimidatie of afstraffing, vaak van rivalen, en als laatste de prostituees exploiterende vrouw, die zelf de voor haar werkende vrouwen misbruikt.  Opvallend is dat in beide typologieën telkenmale het element dwang prominent aanwezig is alsof het lijkt dat vrouwen nooit misbruiken omwille van lust of nastreven van seksueel genot, wat bij mannen bijna uitsluitend prominent aanwezig is.

Mannen gebruiken seksuele aanranding meestal voor seksuele bevrediging, terwijl vrouwen seksueel misbruik eerder zien in het kader van een zoektocht naar intimiteit. Vrouwelijke daders zijn vaak eenlingen en hebben moeite met het vormen van relaties. De meesten komen zelf uit misbruiksituaties en hebben weinig normbesef. In tegenstelling tot mannen, gebruiken vrouwen over het algemeen veel minder geweld, tenminste geen fysiek geweld, maar eerder psychische dwang, chantage of doen ze het normoverschrijdend gedrag met heel kleine kinderen die amper beseffen dat het om seksueel misbruik gaat.

Vrouwen die verkrachten?

Het komt maar zelden voor, maar het bestaat blijkbaar wel degelijk. Vrouwen verkrachten echter om een andere reden dan mannen. Mannen verkrachten voor de seksuele lust of vanuit een pure machtssituatie. Vrouwen die een man verkrachten , doen dat vanuit haat of erge woede, uit wraak of om macht over een man te kunnen hebben uit reactie op onderdrukking door een man.  Vrouwen zullen nooit genieten van de seks als ze verkrachten beweren auteurs.  Het doet denken aan het verhaal vann Lisbeth Salander, die in het Milleniumboek  ‘Vrouwen die mannen haten’ van Stieg Larsson eerst zwaar verkracht wordt door haar advocaat-toezichthouder en daarna de man aanpakt door hem eerst met een stroomstoot onschadelijk te maken en hem vervolgens verkracht door een staaf in zijn anus te duwen.  De meeste vrouwen ervaren  niet onmiddellijk seksueel genot bij de verkrachting, maar hebben gewoon plezier in het vernederen van hun slachtoffer.

We zien echter ook een generatie vooral jonge zedenloze meisjes naar voor komen die verkrachten en seksueel misdrijf plegen voor de fun,  als middel om zich uit te leven, om hun macht te tonen, om gewoonweg hun seksuele lusten bot te vieren bij een meestal zeer jong slachtoffer die zich niet kan verdedigen of niet ten volle de aard van dit gedrag beseft zoals bijvoorbeeld in babysitterssituaties.  Hun slachtoffers zijn dan zowel jongens als meisjes.  Het grote probleem bij misbruik door vrouwen is dat het vaak als niet strafbaar overkomt.  Volgens de Belgische wetgeving kan iemand maar slachtoffer van verkrachting zijn als die gepenetreerd wordt.

Dat verkrachting door een vrouw  niet strafbaar is maar omgekeerd wel werd midden april 2011 door een uitspraak van het Antwerpse hof ironisch genoeg in realiteit vastgesteld.  (HBvL 9/04/2011). Een vrouw verkrachtte een man met verstandelijke leeftijd van 7 jaar en werd toch  vrijgesproken door de rechter.  Bij het in beroep gaan midden oktober 2011 werd het vonnis bekrachtigd. Vrouwen kunnen niet verkrachten en kunnen ook geen seksueel misdrijf plegen. Door een lacune in onze wetgeving moest de Antwerpse strafrechter bijgevolg de 43-jarige vrouw  vrijspreken voor de verkrachting van een 23-jarige jongeman.  Het slachtoffer was bevriend met de dochter van de beklaagde. De vrouw wist dat de man een verstandelijke beperking had, maar maakte toch avances naar hem.  Op 13 maart 2010 had ze hem verleid tot seks. Toen zijn moeder ontdekte wat er gebeurd was, diende ze  klacht in.  De vrouw bekende dat ze seks met hem had, maar aangezien het slachtoffer haar penetreerde, is er juridisch gezien geen sprake van verkrachting. Het moet immers de dader zijn die de daad van penetratie verricht op het slachtoffer.  Ook voor aanranding van de eerbaarheid werd ze vrijgesproken. De vrouw had hem seksueel getinte sms'jes gestuurd, waardoor hij volgens de rechtbank wist wat er zou gebeuren als hij naar haar thuis ging. De rechtbank noemde het gedrag van de vrouw verwerpelijk maar meer kon ze niet doen. De wet  in België voorziet immers  niet dat  een vrouw een man kan verkrachten.  

Gevolgen voor slachtoffers

Seksueel misbruik door vrouwen kan zowel bij mannen als vrouwen op latere leeftijd leiden tot ernstige psychische letsels, zelfs posttraumatische stoornissen, depressie, slaap- en angststoornissen. Kenmerken daarvan zijn : vermijdingsdrang, herbeleven, blijvende waakzaamheid, depressie, onmacht om nog gezonde liefdesrelaties aan te gaan, minderwaardigheidsgevoelen, soms ook agressie en frustratie, geweld en vijandigheid. Mannen én vrouwen die als kind seksueel misbruikt werden gaan soms zelf als volwassene misbruiken  Ze voelen zich gereduceerd tot een voorwerp en kunnen er maar heel moeilijk over praten.  Bij de behandeling van door vrouwen verkrachte kinderen moet veel meer dan anders  het zelfbeeld en de eigenwaarde weer worden hersteld.  

Verschil in beoordeling

Het grootste probleem volgens Wakefield.H. & Underwager,R. (1991) is het komen tot een bruikbare omschrijving van wat seksueel misbruik door vrouwen eigenlijk is.  Het kind liefdevol aanraken ook op zijn intieme delen door vrouwen wordt door de meesten niet echt als misbruik aanzien, terwijl als een man dit zou doen, het ontegensprekelijk als pedofilie wordt bestempeld. Het probleem zit vooral in de intentie. Als de moeder haar kind overal streelt, is het een blijk van liefde en genegenheid, niet de intentie om daar voor zichzelf seksuele gevoelens uit  te puren. Dit is bij mannen meestal anders.  Vrouwen kunnen het misbruik ook beter verdoezelen, omdat ze het integreren in het wassen van het kind, in het aankleden of medisch verzorgen.  Zo is er het verhaal van de moeder die het plassertje van haar kindje continu met zalf insmeerde zodat het rood zag en zo weer een reden had om het plassertje van haar kind telkenmale opnieuw te kunnen aanraken.  Verder is er discussie over naaktheid. Een moeder die haar kinderen mee in bad of bed neemt, is niets bijzonders, maar wanneer de vader zijn dochtertje mee in bad of bed neemt, wordt dit heel anders bezien.

http://www.meisjesagressie.be