Angst voor seks

Zin in seks ontstaat als je bewust of onbewust bezig bent met prikkels die voor jou seksueel opwindend zijn. Zin in seks ontstaat uit de verwachting dat seks fijn of prettig is. Die verwachting is weer gebaseerd op eerdere positieve ervaringen met seks. Met andere woorden: zin in seks ontstaat door plezierige seks. Je hoeft niet al zin te hebben voordat je met vrijen begint. De wil om te vrijen kan bijvoorbeeld ook voortkomen uit de wens om de ander een plezier te doen, of om lekker samen te zijn. Als het vrijen plezierig is, komt de seksuele zin meestal vanzelf.

Seks beleven is niet altijd voor elke persoon aangenaam. Angst om seks te hebben kan voortkomen uit verschillende oorzaken. Psychische en fysieke angst gaan vaak samen. De angst kun je overwinnen door jezelf te onstpannen en te praten met de partner over de angst die je hebt. Probeer ook te zoeken waar de angst vandaan komt. 

Welke soorten angst en onzekerheid komen vaak voor?

-Angst dat het vrijen pijn zal doen. Dat geldt vooral voor vrouwen, maar kan ook gelden voor mannen.
-Onzeker dat je niet opgewonden wordt of blijft. Mannen kunnen bang zijn dat ze geen erectie kunnen krijgen of behouden. Vrouwen dat ze niet even opgewonden worden als hun partner.
-Angst voor afwijzing. Veel mensen zijn bang om afgewezen worden als ze seks hebben. Seks is een intieme bezigheid. Men is emotioneel, fysiek en relationeel kwetsbaar.
-Angst omdat vrijen herinneringen aan vervelende seksuele ervaringen oproept.
-Bang om de controle te verliezen over jezelf. Sommige mensen zijn bang om zich te laten gaan, vooral tijdens het orgasme omdat je je lichaam dan niet onder controle hebt. Ze zijn bijvoorbeeld bang om rare geluiden te maken of er gek uit te zien.
-Bang dat je je ongeboren kind beschadigt. Tijdens de zwangerschap komt dat bij sommige mensen voor. Deze angst is ongegrond, want de vrucht is goed beschermd in de baarmoeder.
-Angst dat vrijen gevaarlijk is, omdat je ziek bent of een beperking hebt. Bijvoorbeeld omdat je adem tekort komt, je hart het niet aan kan of omdat je duizelig wordt.
-Onzekerheid over je uiterlijk. Onzekerheid over je uiterlijk kan ervoor zorgen dat je terughoudend bent in vrijen en daardoor minder zin hebt. Meer over een negatief lichaamsbeeld.

Psychische angst

Een laag of onduidelijk lichaamszelfbeeld kan al voldoende zijn om niet te kunnen genieten van seks. Als je een laag lichaamszelfbeeld hebt is het moeilijk om jezelf letterlijk bloot te geven aan je partner. Gevoelens van schaamte komen dan in de plaats van plezier en opwinding.  Zo een laag lichaamszelfbeeld kan vele oorzaken hebben : men voelt zich lichamelijk onaantrekkelijk wegens gewicht, vorm, te kleine of grote borsten (vrouw), te kleine of te grote piemel (man), het kan gaan om een handicap of een niet harmonisch lichaam.  Men is niet tevreden over zichzelf en dat zet een rem op uit zichzelf treden tijdens seks. 

Mensen zijn soms bang dat de partner hen gaat afwijzen omwille van deze lichamelijke onvolmaaktheden. Als dit vroeger met een andere of dezelfde partner nog al eens is gebeurd, kan dit de persoon op seksueel vlak gaan verlammen.  Dikwijls is men dan zo gefixeerd op de partner dat men elk gebaar of woord als een afwijzing gaat beoordelen.  Het kan helpen door seks te hebben in het donker of onder de lakens en zo beetje bij beetje terug zelfvertrouwen op te bouwen.

Denk er ook aan, dat als je echt van elkaar houdt en elkaar graag ziet, men elkaar neemt zoals hij/zij is. Als de partner je afwijst omwille van een onvolmaakt lichaam, dan is het geen geschikte partner. Natuurlijk kan een laag lichaamszelfbeeld je verhinderen om stappen te zetten naar een mogelijke liefdespartner. Dit is een ander soort angst dan angst voor seks of intimiteit voor een partner waarbij je voelt dat die iets voor jou voelt.

Afgeraken van een negatief lichaamsbeeld is niet gemakkelijk, maar je moet eerst vertrouwen leren hebben in jezelf vooraleer je naar een andere partner toestapt. Houd er ook rekening mee dat niemand perfect is, dat mooie mensen in de media vaak in het echt niet zo mooi zijn maar op de foto's behoorlijk bijgewerkt. En als alleen de mooie vogels in het bos zouden zingen, zou het er heel erg stil zijn.  Liefde en tederheid is meer dan alleen maar een lichaam. Als het klikt en de gevoelens correct liggen, kijken vele mensen langs een gehavend lichaam heen.

Sommige mensen schamen zich niet zozeer voor hun lichaam maar voor de seks op zich. Dat komt omdat ze van kleinsafaan geleerd hebben dat seks iets vies is of ze kregen altijd te horen dat seks alleen maar dient om kinderen te verwekken en voor het overige slecht en zondig is.  Zo een schaamte heeft zich in de jaren beetje bij beetje gevormd. Als kind was het een taboe om over seks te praten en erover te denken.  Als deze fase van taboe naar volledige acceptatie zich niet voor de volledige honderd procent heeft ontwikkeld kan er schaamte ontstaan. Het is een irreële schaamte. Men weet wel dat de schaamte eigenlijk op niets steunt maar het is zeer moeilijk hier van af te geraken.

Angst kan zich ook hebben gevormd door een dramatische gebeurtenis uit het verleden.  We denken daarbij aan seksueel misbruik of verkrachting. Dit heeft vaak een dusdanig psychisch litteken aangebracht dat  angst voor seks veel opduikt. Hier is veel begrip en voorzichtigheid van de partner nodig.  Therapie en veel geduld kan helpen om deze angst te overwinnen en te leren aanvaarden dat seks ook fijn kan zijn.

Fysieke angst

Naast psychische angst is er ook een fysieke angst of lichamelijke angst voor seks. Deze lichamelijke angst is vaak gekoppeld aan psychische angst.

Bij de man kunnen er erectieproblemen geweest zijn die een toekomstige seksuele handeling in de weg staan, of te vroeg klaarkomen, onhandigheid bij seks, ooit afgewezen of afgebroken geweest zijn bij seks, enz.  Mannen hebben aangeleerd gekregen te moeten presteren bij seks en als dit niet lukt ontstaat een angst die zich uit op lichamelijk vlak.   Het willen presteren tijdens de seks is vaak een streven bij de man en leidt tot onzekerheid. 

Mannen stellen zich de vraag of het deze keer wel gaat lukken, maar door zich deze psychishe vraag te stellen, spookt het idee van mislukken in het hoofd zodat het lichamelijke ook fout loopt.  Als de bedpartner ook nog eens afwijzend reageert op het niet kunnen presteren wordt het onvermogen versterkt. De angst voor een volgende keer seks komt dan sterk naar voor. Voor meer informatie verwijzen we naar de thema's vroegtijdige zaadlozing man, problemen bij het vrijen, erectiestoornissen en problemen klaarkomen van de man.

Bij de vrouw kan het niet willen mislukken ook een rol spelen, maar voor vrouwen komt het presteren en klaarkomen niet op de eerste plaats.  Een vrouw kan ook een fysieke angst ontwikkelen doordat ze ofwel pijn heeft ervaren bij seks of dat ze schrik heeft te gaan ervaren. Pijn bij het vrijen kan een grote invloed hebben op het seksueel genot en tot afwijzend gedrag lijden.  Wanneer de seks zich herhaalt kan er bewust of onbewust negatief worden reageert opdat de angst voor de pijn die dan naar boven komt. 

Een lichaam onthoudt in welke situaties sprake was van pijn en dit wil je lichaam liever vermijden. Genot ervaren wordt opzij gezet. Pijn krijgt de overhand en dat is niet bevorderlijk voor het seksleven. Vrouwen zetten zich vaak over de pijn heen om hun bedpartner niet tekort te doen.  Als er een lichamelijke oorzaak is, moet dit uiteraard met behulp van medische hulp uitgeklaard worden. Als er geen directe lichamelijke oorzaak is, kunnen bekkenbodemoefeningen en andere ontspanningsoefeningen helpen om relaxed te geraken en terug plezier aan seks te beleven.   Voor meer informatie verwijzen we naar het onderdeel vaginisme. pijn bij het vrijen en tegenvallende seks met de partner.

In DSM-IV (= Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), wordt het als stoornis omschreven.

Mogelijke oorzaken/omschrijvingen zoals gevonden:
Je durft tijdens intimiteiten de controle niet te verliezen.
Je durft jezelf niet over te geven aan de ander.
Je durft het niet toe te laten.
Je durft jezelf niet te tonen. Je bent misschien zo verlegen dat je je kwetsbaarheid niet durft te tonen. Daardoor kan je dus die vrees krijgen voor intimiteiten en/of seks.
Je raakt gewoonlijk in paniek wanneer mensen te dichtbij komen, of je duwt ze dan weg.
Je krijgt gevoelens van angst bij de gedachte aan seks of bepaalde seksuele handelingen.

Sommige mensen durven hierdoor helemaal geen relaties met anderen aan te gaan. Anderen hebben weliswaar een relatie maar beleven slechts één aspect ervan; we hebben bijvoorbeeld wel op emotioneel vlak in de relatie geïnvesteerd, maar zijn seksueel of sociaal niet beschikbaar. Er ontstaan hierdoor vaak spanningen in de relatie.

Vrouwen

Angst voor seks bij vrouwen gaat meestal over volgende dingen.

1. Angst om niet voldoende opgewonden te geraken (nat worden) waardoor seks pijn kan gaan doen.

Vroegere negatieve ervaringen of ervaringen van anderen kunnen in het hoofd beginnen spelen waardoor men seksueel verkrampt.  Ook lichamelijke oorzaken zoals een infectie of littekens na een zwangerschap kunnen seksuele spanning en angst voor seks doen toenemen. Leren ontspannen en eventueel gebruik van hulpmiddelen zoals crèmes kunnen hier helpen.

2. Angst dat de partner hen pijn gaat doen, dat de penis te groot is, enz.

Dit is meestal een onterechte angst, tenzij men hier ook weer negatieve ervaringen mee heeft ervaren. Praten met de partner en overleggen hoe de seks gaat gebeuren en afspreken dat men tijdig mag aangeven wat men fijn vindt en wanneer het pijn doet, is belangrijk. Een partner die van zijn vrouw houdt, zal haar nooit pijn willen doen en zal zoeken naar een andere vorm van seks die meer aangenaam is.  Wat grootte van de penis betreft moeten vrouwen niet ongerust zijn. Een vagina is een spier die zeer rekbaar is, er kan zelfs een kind uitkomen, dus zal een grote penis er in ook geen probleem mogen vormen.

3. Seks is vies

Bij sommige vrouwen is seks gekoppeld aan schaamte. Bijvoorbeeld bij mensen die zijn opgevoed met het idee dat seks zondig is of wanneer men vroeger altijd gewaarschuwd kreeg mannen niet te vertrouwen, dat men zwanger kon worden en de man je dan laat zitten, dat je ziektes kon oplopen, enz. Wanneer je bij het vrijen opgewonden bent, kun je je daar dan schuldig over voelen. Plezier in seks die ‘niet normaal’ wordt gevonden, kan ook gevoelens van schaamte oproepen: als vrouw vrijen met een andere vrouw , het vrijen met meerdere partners of anale seks. Al deze gevoelens kunnen ervoor zorgen dat je minder zin krijgt om te vrijen.

Minder zin in seks is een klacht waar je iets aan kunt doen, dus blijf er niet mee rondlopen. Praat erover met je partner. Wat kan er aan de hand zijn? Denk allebei na over de volgende vragen:

Wat vind jij van je seksuele relatie? Ben je naast de seks tevreden over je relatie?
Maak je voldoende tijd voor seks? En hoe vrijen jullie?
Waarom wil je vrijen? Bijvoorbeeld om een ruzie goed te maken of om je partner tevreden te stellen. Of niet vrijen uit angst om niet opgewonden te raken of er ‘te lang’ over te doen.
Wat vind jij prettig? Een uitgebreid voorspel, op andere manieren vrijen?
Wat wil je niet, waar liggen jouw grenzen? Zijn er voorbeelden van situaties waarin je iets niet wilde wat toch gebeurde?
Is er een periode aan te wijzen waarin een verschil is opgetreden in de zin in seks? Bijvoorbeeld tijdens een tentamenperiode of na een verhuizing?
Heb je vervelende ervaringen gehad met seks en zo ja, op welke manier denk je dat die doorwerken in jouw (huidige) relatie?             
Wat wil jij op seksgebied veranderen? Bijvoorbeeld meer of minder vrijen, met een ander vrijen, anders vrijen?

Mannen

Hoeveel mannen, stoer en zelfverzekerd in het dagelijkse leven, ondergaan niet een metamorfose zodra het op seks aankomt. De angsten en onzekerheden van de man zijn, zeker op het seksuele vlak, vaak nog een taboe. Het is een thema dat noch mannen noch vrouwen graag aanroeren. Want de man is per definitie sterk, stoer, mannelijk, macho en - vooral - onfeilbaar in bed. hij moet zijn partner de nodige bevrediging geven en bovendien wil hij altijd en overal de beste zijn (vooral in bed).

Toch blijkt het in de praktijk nog wel eens anders uit te pakken. misschien ligt het aan het feit dat mannen en vrouwen zo heel anders in elkaar zitten, ook als het op seks aan komt. Misschien zijn de verwachtingen (van hem en van haar) vaak niet realistisch en te hoog. Voeg daar de stress van het werk en een tikkeltje aangeboren onzekerheid aan toe. meng alles goed door elkaar en zie hier de man die veel vrouwen vaak tussen de lakens te zien krijgen: een onzekere man die in bed zo graag wil maar desondanks weinig presteert, een kwetsbare man die hunkert naar bevestiging en goedkeuring van haar kant. 

De meest voorkomende angsten staan bovenaan in de lijst.

1. Mijn penis is te klein.

Dit is een typische vraag waar vele mannen mee zitten. Over de afmetingen van het gewenste orgaan zijn al vele artikels en boeken geschreven. Meestal is dit niet iets om je zorgen om te maken. Niet de grootte van de penis is van belang, wel hoe de seksuele daad gebeurt. Met een kleine penis kan je evengoed een vrouw (man) bevredigen als met een grote. Wat dat betreft zijn vagina's of anussen heel soepel en rekbaar.

2. Wat als het mij niet lukt om haar te bevredigen.

Gebrek aan ervaring of chronische onzekerheid geven mannen vaak een onzeker gevoel en het idee dat ze niet in staat zijn om hun partner te bevredigen.  Dit is vaak onterecht. Het komt er op aan elkaar te vragen naar wat men leuk en lekker vindt. De ene partner vindt iets soms leuk en iets anders soms vies. Dat verschilt van persoon tot persoon. Praten over wat men graag heeft en graag doet is belangrijk. En als men echt van elkaar houdt dan maakt het niet uit dat men stuntelt. Een volgende keer beter...

3. Te vroeg klaarkomen.

Dit is een probleem waar inderdaad vele mannen mee kampen en wat angst veroorzaakt. Soms gaat de angst om te vroeg klaar te komen, twee gevolgen hebben : de erectie verdwijnt en dan lukt het helemaal niet meer of men komt inderdaad te vroeg klaar.  Men spreekt bij dit laatste over 'ejaculatio praecox'.  Veel mannen die erover klagen  weten vaak zelf niet eens wat de criteria zijn om te vroeg klaar te komen.  Er zijn oefeningen om te leren je hoogtepunt uit te stellen, maar dikwijls heeft het ook te maken met persoonlijkheid, leeftijd en ervaring. Belangrijk is om je niet teveel te concentreren op het moment van klaarkomen en vooral te genieten. Voor vrouwen is trouwens het klaarkomen van de man niet het hoogtepunt. Er zijn nog vele andere manieren om je partner te plezieren...

4. Ik wil niet onderdoen voor de andere partners van mijn nieuwe verovering.

Deze angst wordt gekenmerkt door een mengeling van jaloezie en een minderwaardigheidsgevoel ten opzichte van de vorige partners van de persoon met wie je het bed deelt. Als de liefde sterk genoeg is, maakt het niet uit hoe je presteert in bed. Misschien zit de partner met dezelfde gevoelens. Belangrijk is er met je partner over te praten en je prestaties niet aan één keer af te meten. Als de vrouwelijke partner vindt dat je prestaties in bed in vergelijking met de vorige partners ondermaats waren, kan je de relatie beter beëindigen, want dan was er enkel seks en geen liefde.

5. Wat als de ander een geslachtsziekte of HIV(AIDS) heeft.

Dit is een gegronde angst die je zeker in ogenschouw moet nemen als je de eerste keer met een vreemde in bed duikt.  UIteraard is vooraf praten en overleggen het allerbelangrijkste, maar de ander kan ook liegen. Als je het zaakje niet echt vertrouwt kun je best de eerste keer vrijen met een condoom, zeker als je twijfelt aan de oprechtheid van je partner.  Je kunt ook op papier afspraken maken. Zie www.sekscontract.be  Als je alle nodige voorzorgsmaatregelen genomen hebt, is het van belang om je angst voor seksueel overdraagbare aandoeningen terzijde te zetten. hoe kun je anders relaxen en van de seks genieten?

6. Wat als haar vaste/andere partner er achter komt.

Als je een relatie begint met iemand die nog in een relatie zit en je weet dat het allemaal in het geheim moet, moet je ook rekening houden met de risico's ervan. Er kan dan een terechte angst zijn om betrapt te worden. Je moet voor jezelf uitmaken of je zulk een overspelige relatie ok vindt of niet en hoe je er mee omgaat.  Als je de andere/vaste partner ook nog kent, moet je binnen de situatie oordelen of het je recht is om deze relatie op het spel te zetten. Alleen de context kan bepalen of je goed handelt of niet. Zorg er ook voor dat je een situatie kiest waar het risico op betrapping minimaal is. Als je sekst in het echtelijke bed van de ander of in een situatie waar je door de ander betrapt kan worden, zoek je uiteraard zelf de risico's op.

7. Wat als mijn partner er achter komt.

Wie vreemd wil gaan zonder medeweten van de eigen partner, weet dat hij altijd een risico loopt. Het hangt er van af hoe de band met de eigen partner nog is, om te oordelen of het overspel gerechtvaardigd dan een daad van ontrouw is. Als de relatie inderdaad totaal bekoeld is en er geen liefde meer is, is het niet erg om de horizon te verruimen en op zoek te gaan naar een nieuwe partner. Als het alleen maar is omdat men graag met een andere partner seks wil hebben en de relatie met de eigen partner wil behouden, weet men dat men een risico loopt dat het uitkomt. Soms is een klein banaal feit al voldoende om het doen uitkomen. Je moet je ook afvragen of de partner waarmee je de ontrouwe seks hebt, te vertrouwen is. Wie weet staat die de volgende dag doodleuk voor de deur met de bewijzen van de daad of komt die enkele maanden later vertellen dat ze zwanger is van jou.  Hier toch mee verder gaan zijn berekende risico's die terecht angst kunnen veroorzaken en waar je mee zult moeten leren leven als je inderdaad een scheve schaats wil rijden.

8. Wat als je denkt dat jijzelf of je partner niet lekker ruikt.

Over geuren en kleuren is er heel veel discussie, leert ons een oude spreuk.  Als jijzelf of je partner niet fris ruikt, kan je dat negeren in het vuur van het seksuele spel, maar je kan ook eenvoudig aangeven dat je graag eerst een douche wil nemen als je zelf ruikt. Als je partner ruikt, kan je het subtiel aanbrengen of negeren.  Ook dit is iets waar je doorheen moet.  Sommigen kunnen bijvoorbeeld niet tegen de slechte adem van iemand die rookt. Als je partner rookt en je vindt het vies, moet je dit durven zeggen of een andere partner zoeken.

9 . Wat als ik geen erectie krijg.

Dit is inderdaad een probleem waar heel veel mannen mee worstelen en waar de farma-industrie heel handig op inspeelt met allerlei soorten erectiepillen. Het is heel normaal dat een man die angstig is voor welke situatie ook geen erectie kan krijgen. Ook hier moet je openlijk durven over praten met de partner. Als je eerlijk bent, kan de partner daar waarschijnlijk wel mee om. Je kunt ook andere manieren zoeken om elkaar genot te verschaffen. Als man kun je bijvoorbeeld een dildo of vibrator gebruiken, maar ook kussen, strelen, beffen, enz. kan een partner tot een hoogtepunt brengen.  Als de partner afknapt omdat je geen erectie kunt krijgen, moet je twijfelen over de oprechtheid van de relatie. Als je geen erectie krijgt in een situatie van overspel, kan de spanning van het betrapt worden of het besef van het iemand bedriegen ook psychisch op je gemoed inwerken zodat je geen erectie krijgt. Dan moet je daar eerst aan werken.  Er kunnen ook medische redenen zijn waarom iemand geen erectie krijgt, maar die worden elders op deze website besproken.

10. Wat als ze zwanger wordt?

Binnen een stabiele relatie is het zwanger worden wellicht niet zo'n drama, maar als het gaat om een seksuele relatie in het geheim kan een mogelijke zwangerschap wel tot heel ernstige gevolgen leiden. De partner kan wel beweren dat die de pil neemt, maar heel zeker ben je daar uiteraard nooit van.  Zorgvuldig condoomgebruik en de partner vertrouwen is het enige wat hier als goede raad kan gelden.  Als deze angst je seksleven beheerst, praat er dan goed met je partner over en werk er samen aan om de risico's zo veel mogelijk te beperken.

11. Wat als zij gaat rondbazuinen hoe ik het er in bed afbreng?

Dit is wellicht een terechte angst maar ook hier is vertrouwen nodig.  Als je echt van elkaar houdt, zijn bedgeheimen ook echt bedgeheimen. Maar wees niet ongerust als vrouwen met vriendinnen onder elkaar praten over de seksprestaties van hun partners. Daarvoor zijn het vrouwen die graag roddelen en dit soort weetjes delen. Soms liegen ze dan ook wel omdat ze niet willen onderdoen voor de anderen. Als je via een omweg verneemt dat je partner heel negatief over je seksleven praat, kun je best een goed gesprek hebben met je partner daarover om het bij te sturen. En als dit geen soelaas biedt, aan de relatie best een einde maken, want zonder vertrouwen en liefde kan er geen sprake van een goede relatie zijn.

Bronnen

http://www.adversus.nl/liefde-seksualiteit/angsteninbed.html

http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/

http://www.seksualiteit.nl/angst_en_onzekerheid_60.html

https://www.vrijfijn.nl/onderwerpen/zin/